سازمان جهانی یونسکو که در حوزه‌های علم، فرهنگ و آموزش فعالیت می‌کند، در سال ۱۹۹۹ میلادی‌ در نشستی در بوداپست، دهم نوامبر را به عنوان «روز جهانی علم در خدمت صلح و توسعه» نامگذاری کرد. این نام‌گذاری هرچند ارج‌گزاردن به علم و فناوری علمی‌ و بانیان علم خوانده شده است؛ در عین‌حال تلاش در راستای ایجاد پیوند میان فناوری‌های علمی و بهبود کیفیت زندگی‌ عمومی و کاهش و مهار‌ تهدیدهای اقلیمی ناشی از تولید و فناوری‌های تکنولوژیک‌ نیز بوده است.
روز جهانی علم در خدمت صلح و توسعه‌، هرچند عنوان کلی است‌؛ اما این عنوان کلی در‌بردارنده ی اهداف و برنامه‌های جزئی‌تری است که کشورها و نهادهای علمی باید تلاش کنند تا به آن دست یابند، این اهداف عبارتند از:
√ بهره‌مندی آحاد جامعه از ثمرات علم، فناوری و نوآوری.
√ معرفی پیشکسوتان و شخصیت‌های علمی برجستة کشور.
√ ایجاد زمینة مناسب برای آشنایی دانش‌آموزان با مهارت‌ها و مشاغل علمی.
√ ایجاد بستر و فضای مناسب گفتمان پیرامون تأثیر علم، فناوری و نوآوری بر زندگی روزمرة مردم.
√ ایجاد تمهیدات لازم برای بازدیدهای عمومی از موزه‌های علمی کشور.
√ بازدید عمومی از مراکز و مؤسسات مؤثر در ایجاد تعامل بین علم، صلح و توسعه.
√ معرفی برخی موقعیت‌های نو که موجب ارتقا‌ء کیفیت عمومی زندگی می‌شود.
√ اساتید و محققین دانشگاهها و اصحاب علم و فرهنگ در خدمت جامعه و رفع مشکلات و نیازهای واقعی مردم.
در واقع روز جهانی علم در خدمت صلح و توسعه، فرصتی را برای موسسات علمی، دولتها، اجتماعات مدنی و دانشمندان فراهم می­کند تا در مورد صلح و توسعه، که از اساسی ­ترین مفاهیم اجتماعی است، به بحث و تبادل نظر بپردازند. در نگرش نوینی که یونسکو به آن اهتمام می ورزد، صلح تنها به معنای نبود جنگ میان دولتها نیست، بلکه می­تواند به معنای شرایط یک مدیریت ملی سازنده، حل و فصل اختلافات و ایجاد هماهنگی در روابط میان بخش­های مختلف نهادی یک جامعه باشد. بدیهی است جوامعی که از روش علمی سود می ­جویند، می­توانند منظری مشترک برای نگاه به جهان بیابند و تلاش و تاکید خود را به جای اختلاف­ها بر اشتراک ها متمرکز کنند تا از این میان، شاید سرانجام صلح سر برآورد.
بسیاری از کشورها از نام‌گذاری دهم نوامبر به عنوان ‌روز جهانی علم در خدمت صلح و توسعه‌ از سوی یونسکو استقبال کرده‌اند و این نام‌گذاری در تقویم رسمی بسیاری از کشورها ثبت شده است. از این‌رو، ‌دهم نوامبر به عنوان روز جهانی علم از سوی سازمان یونسکو، کشورها و سازمان‌های فعال در این زمینه، به‌نیکویی گرامی‌ داشته می‌شود.
سازمان جهانی یونسکو انتظار دارد، کشورها در یک برنامة بلند‌مدت ده‌ساله، به مهم‌ترین اهداف تعریف‌شده دست‌یابند. برای تحقق چنین امری، سازمان یونسکو همه‌ساله، روی یکی از اهداف تعریف‌شده تأکید می‌کند و با نام‌گذاری آن سال، به‌نحوی کشورها را تشویق می‌کند که برنامه‌های آموزشی را در راستای تحقق آن سوق دهند.

منبع: معاونت فرهنگی و دانشجویی دانشگاه علوم پزشکی تهران