۰
هیچ محصولی در سبد خرید وجود ندارد.
توسط 
زنگ آخر مدرسه که میخورد، ما برای رفتن به خانه شتاب میکنیم. اما این روزها، زنگ دیگری در درون ما به صدا درآمده است؛ زنگ «مسئولیت». مسئولیتی در برابر دنیای اطرافمان و آیندهای که در پیش داریم. این مسئولیت، همانطور که جین گودال* در کتاب «۴۰ سال در گومبه» میگوید، با «فهمیدن» آغاز میشود: “تنها اگر بفهمیم، میتوانیم اهمیت دهیم…” فهمیدن این که چه بلایی بر سر «زمین» میآید و چگونه باید به آن اهمیت بدهیم.
مدرسه فراتر از محلی برای یادگیری الفبا، ریاضی یا علوم است. مدرسه باید ما را برای دنیای بزرگتر آماده کند؛ جایی که نه تنها مهارتهای خواندن و نوشتن، بلکه مسئولیتپذیری را نیز میآموزیم. مسئولیت در قبال خود، جامعه و طبیعت. این مسئولیت را میتوان با تلاشهای کوچک آغاز کرد. بزرگترین خطر برای آینده ما، همانطور که جین گودال هشدار میدهد، «بیتفاوتی» است. بیتفاوتی به معنای نشستن، تماشا کردن و اجازه دادن به تخریب است.
وظیفه مدرسه این است که به ما بیاموزد چطور بیتفاوت نباشیم، چگونه به تغییر فکر کنیم و از ظرفیتهای خود برای ایجاد تحول بهره ببریم. اگر مدرسه تنها بر نمرات و امتحانات تمرکز کند، درک عمیقی از دنیای پیرامون به ما نخواهد داد. بنابراین، برنامه درسی باید شامل مسئولیت اجتماعی و محیطزیستی نیز باشد. زیرا وقتی از مدرسه به جامعه قدم میگذاریم، باید بهعنوان افرادی مسئول و آگاه در برابر مشکلات بایستیم و برای تغییر تلاش کنیم.
در این مسیر، مدرسه باید نقش یک باغبان را ایفا کند. باغبانی که بذرهای عشق به طبیعت را با دستان مهربانش در دل کودکان میکارد. مدرسه باید جایی باشد که کودکان یاد بگیرند چگونه با دنیای اطرافشان ارتباط برقرار کنند. از طریق بازی در فضای باز، کاشت گیاهان و مراقبت از درختان و حیوانات، عشق به طبیعت در کودک نهادینه میشود. این تجربههای عملی و عاطفی، در آینده به عاملی برای حفاظت از محیط زیست و کنشهای مسئولانه تبدیل خواهد شد. مدرسه باید بیاموزد که جهان طبیعی، جزئی جداییناپذیر از زندگی آنهاست. وقتی دانشآموزان این پیوند عاطفی و مسئولیتی را پیدا میکنند، دیگر نمیتوانند نسبت به تخریب محیطزیست بیتفاوت باشند.
همانگونه که جین گودال خردمندانه دریافت، کلید پایداری آینده در دستان همین کودکان است. اما این دستها تنها زمانی میتوانند عمل شایسته انجام دهند که پیش از دانش صرف، «عشق» و «اتصال عمیق به طبیعت» در آنها کاشته شده باشد.
یکی از بزرگترین درسهایی که مدرسه باید به ما بیاموزد، این است که «تغییر از من آغاز میشود». مدرسه باید یادمان دهد که هر فرد، میتواند تغییرات کوچک اما مؤثری در دنیای اطرافش ایجاد کند. هیچکدام از ما نمیتوانیم از مسئولیتمان در قبال دنیایمان شانه خالی کنیم.
به همین دلیل، برنامه درسی مدرسه باید فراتر از کتابها و نمرات باشد. باید به گونهای طراحی شود که حس مسئولیت، عشق و احترام به طبیعت را در دل کودکان بپروراند. کودکانی که در دوران مدرسه تجربههای واقعی از طبیعت داشتهاند، در آینده به بزرگسالانی متعهد و آگاه تبدیل خواهند شد.
در نهایت، اگر مدرسه به درستی مسئولیتهای محیطزیستی و اجتماعی را در کودکان نهادینه کند، نسل آینده نه تنها با علم، بلکه با آگاهی و عشق به طبیعت در این جهان زندگی خواهد کرد. این درسهایی است که باید از دوران مدرسه آغاز شود و در نهایت به یک دگرگونی بزرگ در جامعه و محیطزیست بینجامد.
مدرسه باید دنیای جدیدی برای ما بسازد؛ دنیایی که در آن یاد میگیریم نه تنها در مقابل مشکلات بنشینیم، بلکه برای حل آنها به پا برخیزیم. بیایید گوش شنوا برای زنهار گودال باشیم و به سهم خودمان در ساختن دنیای بهتر عمل کنیم.
پینوشت:
* جین گودال، زنی که با امیدش جهان را دگرگون کرد [یادداشت]. انتشارات همرخ.