از مجموعه کتابهای «مطالعات فرهنگی»
الفبای زندگی؛ خواندن و نوشتن به مثابه زیستن
الفبای زندگی، تازهترین اثر دکتر نعمتالله فاضلی، استاد انسانشناسی و مطالعات فرهنگی، است. ایشان در این کتاب به مسئله سواد و خوانایی و نویسایی در ایران معاصر میپردازند و بر این باورند که اهمیت و اولویت سوادآموزی همگانی هم در حوزه عمومی و هم در میدان دانشگاهی به فراموشی سپرده شده و این غفلت سبب شده است که سیاستگذاران نیز موضوع را حل شده و تمام شده بپندارند و نسبت به فقر سواد چه در اقشار جدا افتاده از مدرسه و چه انبوه باسوادان مدرسهای و دانشگاهی که گرچه سواد پایه دارند اما قادر به استفاده بهینه از آن نیستند، بیاعتنا باشند.
دکتر فاضلی در این کتاب، رابطه عمیق و تنگاتنگ خواندن و نوشتن را با زندگی شرح میدهند و توضیح میدهند که چگونه زیستن در جهان امروز بدون دارا بودن سواد پایه و سواد کاربردی ناممکن است. این مسئله زمانی اهمیت خود را نشان میدهد که آمار رسمی اعلام میکند جمعیت بازمانده از تحصیل در سال تحصیلی گذشته بالای یک میلیون نفر بوده و این آمار سال به سال در حال افزایش است. آمار تکاندهنده دیگر مربوط به سرشماری ملی است که جمعیت بیسواد و کمسواد را بالغ بر بیست و یک میلیون نفر اعلام کرده است.
دکتر فاضلی در بخش دوم کتاب نیز به رابطه انسان با کتاب میپردازد و در چند فصل اهمیت خواندن و نوشتن را با کتاب در هم میآمیزد و توضیح میدهد که کتاب چگونه در ساختن فرهنگ در همه جوامع نقش ایفا میکند و چرا هنوز هم خواندن و مطالعه جزئی مهم از روند پیشرفت و توسعه ملی است.
پشت جلد:
سواد و نوشتار پیوندی ناگسستنی با سرشت و سرنوشت جوامع معاصر دارد. سوادآموزی، فرهنگآموزی در دنیای مدرن است. انسان معاصر با آموختن و ارتقای سواد است که جهان جدید را تجربه میکند. کمتوجهی به سواد، انسانها را از دنیای امروز به حاشیه پرت میکند و فرودست میسازد. انبوه فرودستان امروزی محصول کمتوجهی به سوادآموزی هستند. انسانهای کمسواد و بیسواد توانایی تعامل خلاق با جهان امروزی را از دست میدهند. مخاطبم در این یادآوری و مقاومت ابتدا سیاستمداران و سیاستگذاران است، چه، آنها هستند که مسئولیت حکمرانی و نظام آموزشی را عهدهدار شدهاند. اما دیگر اعضای جامعه از محققان، معلمان تا فعالان مدنی و شهروندان عادی هم سهم و نقشی در فراموشی سواد و کیفیت آن دارند. این تلاشی است به این امید که داستان سواد و خواندن و نوشتن فراموش نشود.
فهرست فصول کتاب الفبای زندگی:
۱. خواندن و نوشتن بهمثابه زندگی
۲. نوشتن : کنش فردی است یا اجتماعی؟
۳. کودکِ نویسا و تخیّل جامعهشناختی
۴. مسئله تربیت ادبی در ایران امروز
۵. اخلاق و سواد در ایران معاصر
۶. چگونه بنویسیم؟
۷. چگونه بخوانیم؟
۸. زیستن در دنیای کتاب
۹. کتاب چگونه و چرا فرهنگ را میسازد؟
۱۰. خطر نفرت از کتاب
۱۱. کتابها و کبوترها
معرفی کتاب:
مهرانفر –
چه خوب. قبلا هم کتاب مسئله مدرسه دکتر فاضلی را خوانده بودم و واقعا فوق العاده بود. الفبای زندگی را هم به زودی تهیه میکنم. خسته نباشید.